Kobieta leży na kunsztownie udrapowanym białym prześcieradle. Części ciała są zakryte przez tkaninę, ale nie te najbardziej obraźliwe. Piersi i płeć kobiety, którą jest wieloletnia modelka Egona Schielego, Wally Neuzil, są wyraźnie wyeksponowane. Prowokacyjny charakter obrazu, namalowanego w 1917 roku, potęguje poza leżącej kobiety. Obie ręce są uniesione, na prawej opiera głowę, lewa kończy się na dłoni, która najwyraźniej zastygła w ruchu chwytnym.

Jeszcze bardziej prowokująca jest kompozycja dolnych partii ciała. Podczas gdy stopy kobiety opierają się o siebie, jej kolana są rozstawione. W ten sposób płeć, która jest tylko niedostatecznie zakryta przez prześcieradło, staje się jeszcze bardziej widoczna. Ale Schiele nie poprzestaje na szokowaniu widza samą treścią. Temu celowi służy również jego technika malarska. Za pomocą czerwonych plam koloru kieruje uwagę widza na wrażliwe części ciała, przede wszystkim na płeć i sutki. Przy typowych dla motywów malarskich liniach i konturach dodatkowo podkreśla nagie ciało.

Jest to znaczący obraz w dorobku wyjątkowego austriackiego artysty, który zmarł w 1918 roku w wieku zaledwie 28 lat. Bardziej niż niemal jakikolwiek inny malarz początku XX wieku Schiele był jednocześnie nowoczesny i przywiązany do tradycji. Swoją awangardową estetyką i stylem malowania wyróżniał się na tle epoki ekspresjonizmu. Tradycyjny aspekt płodnej twórczości artysty wynika z wyboru motywu. Schiele miał obsesję na punkcie kobiecego aktu, którą wyrażał we wszystkich możliwych odmianach.

Jednak wiele nagich kobiet na obrazach Schielego pozbawionych jest erotyzmu. A fortiori, nie można i nie należy przypisywać artyście voyeuryzmu czy nawet pornografii. W nagości Schielego jest raczej coś chorobliwego. Swoim motywem artysta poruszał się pomiędzy Erosem i Thanatosem, erotyzmem i śmiercią, życiem i przemijaniem. Jego akty są pogranicznikami między światami; z jednej strony żyją tu i teraz, ale jednocześnie są już naznaczone symptomami śmierci w tym świecie. Obrazy Schielego były wyrazem traumy zadanej przez I wojnę światową.

---

Kobieta leżąca · Egon Schiele