Strona 1 / 5
Kultura etruska jest zwykle umieszczana w okresie od 800 roku p.n.e. do około I wieku p.n.e.; niektórzy historycy zaliczają do niej również kulturę Villanova (stanowisko w pobliżu Bolonii) z 1000 roku p.n.e. Według źródeł archeologicznych terytorium Etrusków znajdowało się w zachodniej części Włoch, na północ od Rzymu, mniej więcej między rzekami Arno i Tybr, w regionie dzisiejszej Toskanii, Lacjum i Umbrii. W przeciwieństwie do Rzymu Etruria nie była państwem zorganizowanym centralnie, lecz raczej szeregiem niezależnych miast połączonych wspólnym językiem, pismem, handlem i kulturą. W związku z tym wykopane obiekty sztuki lub obrazy wykazują różnice regionalne, co utrudnia precyzyjne zdefiniowanie sztuki etruskiej. Centralne położenie w basenie Morza Śródziemnego, handel w całym basenie Morza Śródziemnego oraz zasoby mineralne regionu, takie jak ołów, srebro, miedź i żelazo, stanowiły podstawę pewnego dobrobytu mieszkańców, co z kolei było warunkiem rozwoju specyficznej sztuki etruskiej. Do stylu artystycznego włączono impresje, przedmioty i artefakty z Azji Mniejszej, Fenicji, a głównie Grecji, a także imigrację z tych obszarów.
Wyróżnia się cztery epoki sztuki etruskiej, począwszy od kultury Villanova, poprzez fazę orientalizacji, archaiczną i hellenistyczną, aż do połączenia się z rzymską po podboju tych terenów przez Rzymian w III w. p.n.e. Charakterystyczny kult zmarłych wśród Etrusków objawił się najpierw w postaci terakotowych urn w kształcie domku z geometrycznymi dekoracjami. W późniejszym okresie ważne osoby nie były już kremowane po śmierci, lecz chowane w terakotowych sarkofagach w specjalnie wybudowanych budynkach. Niektóre z tych miejsc to tzw. nekropolie (miasta umarłych) z kilkoma budynkami dla zmarłych. Niektóre z sarkofagów są ozdobione kunsztownymi rzeźbami górnej części ciała, jak na przykład sarkofag małżonków z Cerveteri, który przedstawia parę z pogodnym wyrazem twarzy podczas uczty. Fascynująca w rzeźbach sarkofagowych jest naturalność ich przedstawienia, kontrastująca z surowością greckich i rzymskich figur. Większe grobowce umożliwiły artystom etruskim tworzenie malowideł ściennych, na których przedstawiano barwne sceny tańczących, ucztujących, bawiących się i muzykujących ludzi - najpiękniejsze dziedzictwo Etrusków (np. Grobowiec Leopardów w Tarquinii).
Na nekropoliach i w innych obiektach sakralnych znaleziono liczne rzeźby z brązu, które dokumentują umiejętności Etrusków w zakresie obróbki metalu; były to mniejsze statuetki, średniej wielkości lub naturalnej wielkości wizerunki, na przykład kobiet w długich szatach, wojowników z bronią, bogów lub zwierząt; jednym z przykładów jest mitologiczna postać "Chimery z Arezzo" w fazie śmierci, o wysokości około 80 cm. Oprócz tych dzieł sztuki odkopano liczne groby rzemieślnicze i wota, takie jak lustra lub amfory z brązu, misy i puchary z ceramiki o czarnej powierzchni, tzw. ceramiki Bucchero. Ta ostatnia to technika i umiejętność Etrusków, która odcisnęła swoje piętno w całym basenie Morza Śródziemnego.
Kultura etruska jest zwykle umieszczana w okresie od 800 roku p.n.e. do około I wieku p.n.e.; niektórzy historycy zaliczają do niej również kulturę Villanova (stanowisko w pobliżu Bolonii) z 1000 roku p.n.e. Według źródeł archeologicznych terytorium Etrusków znajdowało się w zachodniej części Włoch, na północ od Rzymu, mniej więcej między rzekami Arno i Tybr, w regionie dzisiejszej Toskanii, Lacjum i Umbrii. W przeciwieństwie do Rzymu Etruria nie była państwem zorganizowanym centralnie, lecz raczej szeregiem niezależnych miast połączonych wspólnym językiem, pismem, handlem i kulturą. W związku z tym wykopane obiekty sztuki lub obrazy wykazują różnice regionalne, co utrudnia precyzyjne zdefiniowanie sztuki etruskiej. Centralne położenie w basenie Morza Śródziemnego, handel w całym basenie Morza Śródziemnego oraz zasoby mineralne regionu, takie jak ołów, srebro, miedź i żelazo, stanowiły podstawę pewnego dobrobytu mieszkańców, co z kolei było warunkiem rozwoju specyficznej sztuki etruskiej. Do stylu artystycznego włączono impresje, przedmioty i artefakty z Azji Mniejszej, Fenicji, a głównie Grecji, a także imigrację z tych obszarów.
Wyróżnia się cztery epoki sztuki etruskiej, począwszy od kultury Villanova, poprzez fazę orientalizacji, archaiczną i hellenistyczną, aż do połączenia się z rzymską po podboju tych terenów przez Rzymian w III w. p.n.e. Charakterystyczny kult zmarłych wśród Etrusków objawił się najpierw w postaci terakotowych urn w kształcie domku z geometrycznymi dekoracjami. W późniejszym okresie ważne osoby nie były już kremowane po śmierci, lecz chowane w terakotowych sarkofagach w specjalnie wybudowanych budynkach. Niektóre z tych miejsc to tzw. nekropolie (miasta umarłych) z kilkoma budynkami dla zmarłych. Niektóre z sarkofagów są ozdobione kunsztownymi rzeźbami górnej części ciała, jak na przykład sarkofag małżonków z Cerveteri, który przedstawia parę z pogodnym wyrazem twarzy podczas uczty. Fascynująca w rzeźbach sarkofagowych jest naturalność ich przedstawienia, kontrastująca z surowością greckich i rzymskich figur. Większe grobowce umożliwiły artystom etruskim tworzenie malowideł ściennych, na których przedstawiano barwne sceny tańczących, ucztujących, bawiących się i muzykujących ludzi - najpiękniejsze dziedzictwo Etrusków (np. Grobowiec Leopardów w Tarquinii).
Na nekropoliach i w innych obiektach sakralnych znaleziono liczne rzeźby z brązu, które dokumentują umiejętności Etrusków w zakresie obróbki metalu; były to mniejsze statuetki, średniej wielkości lub naturalnej wielkości wizerunki, na przykład kobiet w długich szatach, wojowników z bronią, bogów lub zwierząt; jednym z przykładów jest mitologiczna postać "Chimery z Arezzo" w fazie śmierci, o wysokości około 80 cm. Oprócz tych dzieł sztuki odkopano liczne groby rzemieślnicze i wota, takie jak lustra lub amfory z brązu, misy i puchary z ceramiki o czarnej powierzchni, tzw. ceramiki Bucchero. Ta ostatnia to technika i umiejętność Etrusków, która odcisnęła swoje piętno w całym basenie Morza Śródziemnego.